Ένας χρόνος απ’ τον θάνατο του Στράτου Στασινού

Συμπληρώθηκε κιόλας ένας χρόνος απ’ τον θάνατο του αρτινού σκηνοθέτη και φίλου Στράτου Στασινού. Έφυγε στις 10 Νοεμβρίου του 2009 χτυπημένος απ’ την επάρατο νόσο, την οποία, όπως όλοι είχαν να λένε, αντιμετώπισε με περίσσεια ψυχραιμίας και πάντα με την αγωνία του για την τέχνη, αλλά και για τον τόπο μας, την Άρτα.
Όλοι τον θυμούνται, να βρίσκεται συχνά στην Άρτα, να προσπαθεί να κάνει τα πάντα για να προβληθεί ο τόπος που γεννήθηκε και αγάπησε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα , η απόφασή του να γυρίσει την τελευταία του βραβευμένη ταινία «πέρα από τη Λίμνη», στην Άρτα και πιο συγκεκριμένα στην Λίμνη Πουρναρίου και τους γύρω απ’ αυτοί χώρους, που είναι μοναδικής ομορφιάς.
Ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του σκηνοθέτη Στράτου Στασινού η «Γ» σήμερα κάνει μία ιδιαίτερη αναφορά στην τελευταία του ταινία «πέρα από τη Λίμνη».
Ο Στράτος Στασινός γεννήθηκε στη Γραμμενίτσα της Άρτας το 1945 και σπούδασε κινούμενο σχέδιο και κινηματογράφο στο Παρίσι. Υπήρξε δημιουργός ταινιών κινουμένου σχεδίου αλλά και πολλών ντοκιμαντέρ για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση καθώς και ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κινουμένου Σχεδίου (CARTOON).
Στην Ελλάδα, δίδαξε τεχνικές κινουμένου σχεδίου στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση, ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με περιοδικά ως εικονογράφος. Το 1979 πήρε το Α’ βραβείο στη Διεθνή Έκθεση Γελοιογραφίας που έγινε στην Αθήνα. Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κινουμένου Σχεδίου (CARTOON). Οι ταινίες του Στράτου Στασινού έχουν προβληθεί σε πολλές διεθνείς εκδηλώσεις και έχουν τιμηθεί με διακρίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η «ΕΛΕΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» για τον Στράτο Στασινό

Ταινία στα 62; Γιατί όχι; Αλλωστε οι παλιότερες πολυβραβευμένες ταινίες του Στράτου Στασινού μάς «ταξίδεψαν»: «Του κολυμπητή» (1985) ήταν το πρώτο animation με κούκλες στην Ελλάδα, βασισμένο σε ένα δημοτικό τραγούδι. Και η «Ηπειρος» (1995), το πρώτο ελληνικό ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους που βρήκε διανομή στις αίθουσες μετά 30 χρόνια.
Και να που τώρα επιστρέφει και πάλι στην πανέμορφη Ηπειρο, τη γενέτειρά του, με ένα παραμύθι -σπάνιο είδος στο ελληνικό σινεμά: Στο «Πέρα από τη λίμνη» ένας νεαρός άντρας (Στάθης Ματζώρος) ξελογιάζεται από μια νεράιδα (Αννα Δημητρίεβιτς) - στην πραγματικότητα το άλτερ έγκο της αρραβωνιαστικιάς του.
Οχι, δεν άργησε να κάνει ταινία λόγω των αντίξοων συνθηκών της ελληνικής πραγματικότητας. «Σ' όλη μου τη ζωή αναζητούσα διαφορετικά ενδιαφέροντα στο χώρο της δημιουργίας. Σκίτσαρα, ζωγράφιζα, έκανα κινούμενα σχέδια, γύριζα ντοκιμαντέρ. Δεν το 'χα σκεφτεί καν, μέχρι που μου ήρθε η ιδέα να γυρίσω τον "Ερωτόκριτο" σε μια μεγάλου μήκους με κούκλες. Όμως θεωρήθηκε πολύ φιλόδοξο εγχείρημα από το ΕΚΚ».
Εχοντας κάνει περί τα 45 ντοκιμαντέρ, ο Στρ. Στασινός κάποια στιγμή αποφάσισε τελικά να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και στη μυθοπλασία. «Ενιωσα την ανάγκη να διηγηθώ μια δική μου ιστορία και γράφοντας ανακάλυψα στον εαυτό μου μια δυνατότητα γραφής που δεν πίστευα ότι έχω. Ηξερα ότι είναι ένα ρίσκο, αλλά πάντα ενδίδω στην πρόκληση».
Η ταινία, μια ανεξάρτητη παραγωγή με γυρίσματα στη Θεσπρωτία, την Πρέβεζα, την Αρτα και σε δύο λίμνες της περιοχής, τελικά βρήκε παραγωγό, τον Κ. Μωριάτη, και συμπαραγωγό, την ΕΡΤ, και, ω του θαύματος, δεν συνάντησε ιδιαίτερα προβλήματα παραγωγής. «Το να κάνεις μια ταινία βέβαια είναι από μόνο του ένα μεγάλο μάθημα -έστω κι αν το δει κανείς ως πάθημα».
Στα γυρίσματα συνέβησαν διάφορα ευτράπελα. Οπως το ότι στην ερωτική σκηνή της ταινίας με την πανέμορφη Σέρβα Αννα Δημητρίεβιτς ο πρωταγωνιστής τραυματίστηκε, με αποτέλεσμα η υπόλοιπη... μισή ερωτική σκηνή να γυριστεί ένα μήνα μετά.
Αλήθεια, δεν φοβήθηκε την δυσπιστία που μπορεί να συναντούσε λόγω ηλικίας;
«Οχι. Ούτε την αντιμετώπισα. Ηθελα να κάνω το κέφι μου. Πάντα πίστευα ότι αξίζει, ακόμα και στα 90 μου, να δοκιμάσω κάτι διαφορετικό. Αισθάνομαι πως αυτό με ανανεώνει».
Ωστόσο, έσπευσε να παραιτηθεί, λόγω ηλικίας, από τη διεκδίκηση του βραβείου πρωτοεμφανιζόμενου στα φετινά κρατικά. Κι ας τον ανακοίνωσαν ως υποψήφιο, από λάθος, στην τελετή. «Θα αισθανόμουν ντροπή αν το λάμβανα. Αυτό είναι ένα βραβείο για νέους, για να τους βοηθήσει να συνεχίσουν. Εγώ αν συνεχίσω θα το καταφέρω με τα κότσια που έχω».

«Πέρα Από Τη Λίμνη», η τελευταία ταινία του Στράτου Στασινού

Η Ιστορία
Ο μύθος της ταινίας εξερευνά τη σχέση ανάμεσα σε δύο κόσμους, που βρίσκονται τόσο κοντά αλλά και τόσο μακριά ο ένας από τον άλλον: τον κόσμο της πραγματικότητας και τον κόσμο του υπερφυσικού, της φαντασίας.
Η σχέση αυτή προσωποποιείται μέσα από τους δύο διαφορετικούς αλλά ταυτόχρονα συμπληρωματικούς χαρακτήρες, της Μαρίας και της άγνωστης γυναίκας του δάσους.
Η πρώτη εκπροσωπεί τον πολιτισμό και τις συμβάσεις του, ενώ η δεύτερη τη φύση και την πρωτόγονη ελευθερία της.
Tις δύο διαφορετικές γυναίκες υποδύεται η ίδια ηθοποιός, άλλοτε ως μια συνηθισμένη και υποταγμένη κοπέλα του χωριού, και άλλοτε ως ένα αγρίμι αλλά και νεράιδα του δάσους.

Σύνοψη
Ο Θάνος ζει μια συμβατική ζωή με την οικογένειά του σε κάποιο παραλίμνιο χωριό της Ηπείρου. Είναι αρραβωνιασμένος με τη Μαρία και δουλεύει με τον πατέρα του, το Βάιο.
Μια μυστηριώδης χορεύτρια με πέπλα, ένα βράδυ της αποκριάς στο καφενείο του χωριού, θα ταράξει τα νερά της καθημερινότητάς του.
Η συνάντηση αυτή θα αποτελέσει για τον Θάνο την αφορμή για να αποπειραθεί να συλλάβει τη γυναικεία φύση.
Η γυναίκα της αποκριάς θα τον πάει στην «γυναίκα της άλλης όχθης», το ξωτικό της περιοχής.
Η περιπέτειά του συμπίπτει χρονικά με τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας. Oι φήμες γι’ αερικά και στοιχειά από το παρελθόν, οι οποίες βασίζονται σε προκαταλήψεις των κατοίκων του χωριού, οργιάζουν.
Η εξερεύνησή του θα τον απομακρύνει από τις συνήθεις δραστηριότητές του, κάτι που θα προκαλέσει την περιέργεια στην αρχή και την αντίδραση στη συνέχεια τόσο του στενού οικογενειακού όσο και του ευρύτερου κύκλου του.
Μόνος σταθερός σύμμαχός του είναι η Βάβω, η γιαγιά του, η οποία κυριολεκτικά και μεταφορικά αποτελεί το σύνορο ανάμεσα στους δύο κόσμους: τον πραγματικό και τον υπερφυσικό.
Η κορύφωση σ' αυτό το γαϊτανάκι των συναισθηματικών συγκρούσεων και την αντιπαράθεση των δύο κόσμων θα έρθει την ημέρα του Πάσχα.
Ο Θάνος, δέσμιος των επιλογών του, θ' ακολουθήσει το δρόμο του μέχρι τέλους.
Η κατανόηση της γυναικείας φύσης και η αναζήτηση της «ιδανικής γυναίκας» θα αποβεί γι’αυτόν μοιραία.

Πέρα Από Τη Λίμνη
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Στράτος Στασινός
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ηλίας Κωνσταντακόπουλος
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Μοντάζ: Ιωάννα Σπηλιοπούλου
Σκηνικά: Νατάσσα Παπαστεργίου
Κοστούμια: Έλενα Γιαννίτσα
Ήχος: Νίκος Παπαδημητρίου,
Μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης,
Μακιγιάζ – Κομμώσεις: Ιωάννα Συμεωνίδη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Παναγιώτης Φαφούτης
Διεύθυνση Παραγωγής: Παναγιώτης Καραμπίνης
Εκτέλεση Παραγωγής: Κωσταντίνος Μωριάτης