Πέμπτη 22 Ιουλίου 2010

Θα ξαναστήσουν το τρόπαιο του ΟΚΤΑΒΙΑΝΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ στον λόφο της Νικόπολης


Η ευρωπαϊκή ιστορία βρίθει σημαντικών χρονολογιών, αλλά αν θέλαμε να μνημονεύσουμε έστω μία, που έπαιξε ρόλο καταλυτικό, αυτή σίγουρα θα ήταν το 31 π.Χ. όπου σ’ αυτόν τον μικρό κόλπο, τον Αμβρακικό, έλαβε χώρα μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες του αρχαίου κόσμου. Μια ναυμαχία που ουσιαστικά σηματοδότησε το πέρασμα από τους ελληνιστικούς χρόνους σε εκείνους της ρωμαϊκής εποχής

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας της Πέμπτης 15.7 που υπογράφει η Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, πρόκειται να ξαναστήσουν το τρόπαιο-μνημείο του Οκταβιανού στη Νικόπολη. Στο λοφάκι όπου είχε στήσει τη σκηνή του ο Οκταβιανός Αύγουστος, τις παραμονές της θαλάσσιας αναμέτρησής του με το στόλο του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας, έχουν απομείνει κάποια ταπεινά θεμέλια του μεγαλοπρεπούς μνημείου που έχτισε μετά τη νίκη του. Το μνημείο αυτό της ναυμαχίας του Ακτίου (2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ.) αποτελούσε, σύμφωνα με τον ιστορικό Δίωνα Κάσσιο, ένα είδος υπαίθριας κατοικίας του Απόλλωνα. Θεμελιώθηκε από ορθογώνιους λίθους και διακοσμήθηκε με τα έμβολα των καταληφθέντων πλοίων. Η εικόνα αυτή θα ξαναζωντανέψει στα μάτια των επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης. Μη φανταστείτε βεβαίως ότι θα ανοικοδομηθεί εξ αρχής. Θα αποκατασταθεί ο λόφος επί του οποίου εδράζεται το μνημείο «γιατί παρουσιάζει φαινόμενα ερπυσμού ήδη από την αρχαιότητα και πρέπει να στερεωθεί», είπε προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ο έφορος αρχαιοτήτων Ηπείρου Κωνσταντίνος Ζάχος και πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Νικόπολης και παρουσίασε τη σχετική μελέτη που βασίστηκε στις προτάσεις του ΙΓΜΕ και του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προβλήματα έχουν επίσης διαπιστωθεί στα πρανή και τα θεμέλια του μνημείου από τα όμβρια ύδατα, τα οποία θα αποκατασταθούν. Επίσης θα στερεωθούν τμήματα της ανωδομής, κάποια από τα οποία θα στεγαστούν. Το μνημείο του Αυγούστου αναπτυσσόταν σε δύο άνδηρα. Το κατώτερο οριζόταν από έναν ισχυρό τοίχο σε σχήμα Π, που λειτουργούσε ως ανάλημμα του άνω ανδήρου, επί του οποίου ήταν ο βωμός του Απόλλωνα, του θεού που ο Οκταβιανός θεωρούσε προστάτη του. Στην πρόσοψη του πρώτου αναλήμματος υπήρχαν, σύμφωνα με γραπτές πηγές, αγκυρόσχημες λαξεύσεις πάνω στις οποίες είχαν αναρτηθεί 36 ορειχάλκινα έμβολα, λάφυρα από τα πλοία του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας. Τον μακρόστενο βωμό (μήκους 22 μ.) στόλιζαν υψηλής τέχνης ανάγλυφες παραστάσεις (σε δύο παράλληλες ζωφόρους) στις οποίες απεικονίζεται ο θρίαμβος του Αυγούστου στη Ρώμη, όπως επίσης όπλα και εξαρτήματα πλοίων. Σώζεται μια πλάκα που απεικονίζει τον ίδιο τον αυτοκράτορα Οκταβιανό με τους συγκλητικούς του (η μισή σύγκλητος είχε ταχθεί υπέρ του και η άλλη μισή με τον Αντώνιο και την Κλεοπάτρα), δύο ιππείς και ένα άρμα πάνω στο οποίο ίστανται δύο παιδιά. Πρόκειται για τον Αλέξανδρο-Ήλιο και την Κλεοπάτρα-Σελήνη, τα δύο παιδιά του θρυλικού ζευγαριού, Αντωνίου και Κλεοπάτρας, υποστηρίζει ο κ. Ζάχος. Σχεδιάζει την πλήρη αναπαράσταση του βωμού με την γλυπτή ζωφόρο του από το πλούσιο ανασκαφικό του υλικό σε ένα μουσείο που θα ανεγερθεί εκεί. Ο βωμός πλαισιωνόταν από μια δωρική στοά, η οποία ήταν στεγασμένη. «Εχουν βρεθεί χιλιάδες θραύσματα κεραμίδων που προέρχονται από αυτήν», λέει ο κ. Ζάχος. Επίσης έχει διαπιστωθεί ανασκαφικά πως η περιοχή ήταν φυτεμένη με δάφνες προς τιμήν του Απόλλωνα. Γι' αυτό και τώρα φυτεύονται σε γλάστρες δάφνες στη στοά. Το λαμπρό αυτό μνημείο έχει υποστεί ουκ ολίγες καταστροφές στη διάρκεια των αιώνων, όπως και ολόκληρη η πόλη της νίκης του Αυγούστου, η Νικόπολη. Η αρχή έγινε από την επιδρομή των Ερούλων τον 3ο αιώνα μ.Χ. και ολοκληρώθηκε κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Ιταλοί κατακτητές ανάγκασαν αμάχους να σπάσουν τη μεγάλη λατινική επιγραφή για να τη χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικό υλικό στο φυλάκιο που έχτισαν πάνω στο λόφο. Το ΚΑΣ συμφώνησε με τα έργα αποκατάστασης του μνημείου του Αυγούστου στο πλαίσιο του γενικότερου προγράμματος ανάδειξης των μνημείων της Νικόπολης, προκειμένου να ενταχθούν με συνολικό προϋπολογισμό 4 εκατ. ευρώ στο ΕΣΠΑ.

Λίγη ιστορία…

Η ευρωπαϊκή ιστορία βρίθει σημαντικών χρονολογιών, αλλά αν θέλαμε να μνημονεύσουμε έστω μία, που έπαιξε ρόλο καταλυτικό, αυτή σίγουρα θα ήταν το 31 π.Χ. όπου σ’ αυτόν τον μικρό κόλπο τον Αμβρακικό έλαβε χώρα μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες του αρχαίου κόσμου. Μια ναυμαχία που ουσιαστικά σηματοδότησε το πέρασμα από τους ελληνιστικούς χρόνους σε εκείνους της ρωμαϊκής εποχής. Η ναυμαχία στο Άκτιο και η περιφανής νίκη του Γάιου Οκτάβιου, του μετέπειτα Οκταβιανού Αύγουστου, πρόσφερε σε εκείνον τον τίτλο του αυτοκράτορα, μετατρέποντας τον σε κυρίαρχο του τότε γνωστού κόσμου και ουσιαστικά κατέστρεψε το Μάρκο Αντώνιο αλλά και κάθε φιλοδοξία της Κλεοπάτρας να κυριαρχήσει επί της Ρώμης. Η περήφανη τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου, η Κλεοπάτρα, απόγονος των Μακεδόνων Πτολεμαίων, που πέτυχε να την ερωτευτούν οι δύο ισχυρότεροι άντρες της εποχής της, ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Μάρκος Αντώνιος, απέτυχε να επιβληθεί στην κραταιά Ρώμη, παρασύροντας εντέλει στην πτώση της και τον Μάρκο Αντώνιο. Ο νικητής Οκτάβιος, αναγορεύτηκε αυτοκράτορας, μετονομάστηκε σε Οκταβιανός Αύγουστος και αναμόρφωσε ολόκληρο το ρωμαϊκό σύστημα ενώ εγκαθίδρυσε την «Pax Romana», δηλαδή την Ρωμαϊκή Ειρήνη. Σύμβολο της νίκης του αναδείχθηκε η Νικόπολη, η πόλη που ο ίδιος ίδρυσε και άκμασε τους πρώτους μ.Χ. αιώνες και τα ερείπια της οποίας στέκονται και σήμερα περήφανα και διηγούνται την ιστορία, που ως συνήθως για άλλους αποτέλεσε ένα θρίαμβο και για άλλους ολοκληρωτική τραγωδία.


ΝΙΚΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: